არის თუ არა ყველა საკვები უვნებელი?

ოდესმე მბზინავი ვაშლის, წითელი სტეიკის ან ხრაშუნა სალათის მირთმევის დროს გიფიქრიათ, ნამდვილად უვნებელია თუ არა მათი ჭამა? ბევრი საკვები ერთი შეხედვით სუფთა და უვნებელი ჩანს, მაგრამ შეიძლება მათში იმალებოდეს სერიოზული მიკრობიოლოგიური რისკები. მხოლოდ იმიტომ, რომ რაღაც კარგად გამოიყურება, არ ნიშნავს რომ უვნებელია. დღეს Food Safety Alliance მოგიყვებათ არის თუ არა ყველა საკვები უვნებელი და როგორ შეგიძლიათ დაიცვათ თავი საკვებით მოწამლვისგან.

სიახლის ილუზია

საკვების მწარმოებლებს, საცალო მოვაჭრეებს და თვით ბუნებასაც კი შეუძლია მოგვატყუოს იმაში, რომ საკვები უფრო სუფთაა, ვიდრე სინამდვილეში არის. აი რატომ:

• კონსერვანტები და დანამატები – ბევრი შეფუთული საკვები შეიცავს კონსერვანტებს, რაც მათ უფრო დიდხანს ინახავს.
• გრილად შენახული პროდუქტები-სასურსათო მაღაზიები ხშირად ინახავენ ბოსტნეულს გრილ ტემპერატურაზე, მათი სიახლის შენარჩუნების მიზნით, მაგრამ ეს არ აღმოფხვრის ბაქტერიების.
• ხელოვნური საფარი-ხილს და ბოსტნეულს, როგორიცაა ვაშლი, კიტრი და სხვა, ხშირად აქვს ცვილის საფარი, რათა გაზარდოს მათი ბრწყინვალება და შეანელოს გაფუჭება.

მიუხედავად იმისა, რომ ეს ხრიკები საკვებს ვიზუალურად მიმზიდველს ხდის, ისინი არ იცავენ საკვებს მავნე მიკრობების მოსაშორებლად, რომლებიც შეიძლება პროდუქტში იმალებოდეს.

ფარული მიკრობიოლოგიური რისკები სუფთა გარეგნობის საკვებში

უახლესი გარეგნობის საკვებიც კი შეიძლება იყოს ბაქტერიებით დაბინძურებული, ვირუსებით ან ობით, რომლებიც ადამიანის თვალისთვის უხილავია. აქ მოცემულია რამდენიმე ყველაზე გავრცელებული მიკრობიოლოგიური რისკი:

1. პათოგენური ბაქტერიები
   Salmonella– გავრცელებულია ფრინველებში, კვერცხებსა და ნედლ პროდუქტებში.
   E. coli – გვხვდება უმ ხორცსა და ფოთლოვან მწვანილში. ზოგიერთი შტამი შეიძლება სასიკვდილო იყოს, მაშინაც კი, თუ საკვები სუფთა ჩანს.
   Listeria-გავრცელებულია ხორცსში, რძის პროდუქტებში და ბოსტნეულში.
2. ობი
   ობი არ არის მხოლოდ ხილული რისკი. ობის ზოგიერთი სახეობა აწარმოებს მიკოტოქსინებს, მავნე ნაერთებს, რომლებიც რჩება ობის მოცილების შემდეგაც კი.
   საკვები, როგორიცაა თხილი, მარცვლეული და ჩირი, შეიძლება შეიცავდეს აფლატოქსინებს, რომლებიც ტოქსიკურია და იწვევს ღვიძლის დაავადებებს.
3. ვირუსები და პარაზიტები
   ნოროვირუსი-საკვებით გამოწვეული დაავადებაა, ხშირად ვრცელდება დაბინძურებული ახალი პროდუქტებით.
   A ჰეპატიტი-შეიძლება გავრცელდეს უმი ხილიდან, ბოსტნეულსა და ზღვის პროდუქტებიდან, განსაკუთრებით თუ მას ინფიცირებული ადამიანი მიირთმევს.
   პარაზიტები, როგორიცაა ტოქსოპლაზმა – გვხვდება უმი ან ნაკლებად მოხარშულ ხორცში და გაურეცხავ პროდუქტებში, რაც საფრთხეს უქმნის სუსტი იმუნური სისტემის მქონე პირებს.

როგორ ავირიდოთ თავიდან ეს რისკები?

1. შეისყიდეთ საკვები გონივრულად
-შეიძინეთ საკვები სანდო რეპუტაციის მქონე მაღაზიებიდან, განსაკუთრებით უმი ხორცისა და რძის პროდუქტის შესყიდვის დროს.
-შეამოწმეთ ვადის გასვლის თარიღები და მოერიდეთ დაზიანებულ შეფუთვას ან დაზიანებულ პროდუქტს, რადგან ეს არის ბაქტერიების შეღწევის პოტენციური წერტილები.
-ფრთხილად იყავით საკვების მიმართ, რომელიც არაბუნებრივად სუფთად გამოიყურება, მაგალითად, ახალი წითელი ხორცი ან ზედმეტად მბზინავი ვაშლი.
2. სათანადო შენახვის პირობები
-შეინახეთ მალფუჭებადი საკვები მაცივარში 4°c (40°F) – ზე ან ქვემოთ, რათა შეანელოთ ბაქტერიების ზრდა და არ დააყოვნოთ საკვები ტემპერატურის სახიფათო ზონაში.
-განაცალკავეთ უმი და მოხარშული საკვები ჯვარედინი დაბინძურების თავიდან ასაცილებლად.
-ნუ ენდობით მხოლოდ პროდუქტის ვიზუალურ მხარეს-თუ პროდუქტს აქვს რამე სუნი ან უჩვეულო ტექსტურა, უმჯობესია მსგავსი საკვები არ მიირთვათ.
3. სათანადო რეცვხა 
-გარეცხეთ ხილი და ბოსტნეული გამდინარე წყლის ქვეშ გამოყენებამდე.
-გამოიყენეთ ძმარი ან საცხობი სოდა ზედაპირული ბაქტერიების მოშორების მიზნით.
-რეგულარულად დაასუფთავეთ თქვენი მაცივარი, საჭრელი დაფები და სამზარეულოს ზედაპირები ბაქტერიების გავრცელების  და ჯვარედინი დაბინძურების რისკის თავიდან აცილების მიზნით.

შეჯამება

სურსათის უვნებლობა უფრო ფართომცნებაა ვიდრე პროდუქტის ვიზუალური მხარე. ბაქტერიები, ობი და ვირუსები ყოველთვის არ ტოვებენ ხილულ ნიშნებს, რასაც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს დამატებითი ზომების მიღებისთვის. იმის გათვალისწინებით, თუ როგორ ინახება, მზადდება და მუშავდება საკვები, შეგიძლიათ მიირთვათ ახალი საკვები ფარული საფრთხეების გარეშე.

როდესაც ეჭვი გეპარებათ, ენდეთ თქვენს ცოდნას და არა მხოლოდ თქვენს თვალებს. თუ რამე ძალიან იდეალურად გამოიყურება ან ძალიან დიდხანს ყოვნდება შეუსაბამო გარემოში, ორჯერ დაფიქრდით მის მოხმარებამდე. იყავით ფრთხილად და გააკეთეთ გონივრული არჩევანი, რათა დაიცვათ თავი და თქვენი საყვარელი ადამიანები საკვებით გამოწვეული დაავადებებისგან.