რა არის პროდუქტის აღწერილობა(სპეციფიკაცია)?

ალბათ ყველას აინტერესებს თუ რა არის პროდუქტის აღწერილობა(სპეციფიკაცია). სასურსათო მარკეტებში შესვლისას ბევრ ისეთ პროდუქტს ვაწყდებდით, რომელიც ჩვენთვის კარგად ნაცნობია და არ ვუყურებთ მის აღწერილობას. რეალურად კი, მას ძალიან დიდი დატვირტვა აქვს.

რა არის პროდუქტის აღწერილობა – სპეფიციკაცია

სურსათის უვნებლობა ისეთივე კრიტიკული საკითხია, როგორც პროდუქტების ხარისხი და უსაფრთხოება. სურსათის პროდუქციის სპეციფიკაცია არის დოკუმენტი, რომელიც განსაზღვრავს კონკრეტული სურსათის პროდუქტის დამზადების, შენახვის, ტრანსპორტირების, შეფუთვისა და მოხმარების პირობებს.
სურსათის უვნებლობის მოთხოვნები უნდა შეესაბამებოდეს როგორც ეროვნული, ისე საერთაშორისო სტანდარტების მიერ განსაზღვრულ რეგულაციებს.

ყველასთვის საინტერესო თემაა, თუ რას ნიშნავს სურსათის ეტიკეტირება და პროდუქტის შეფუთვა.

სურსათის სპეციფიკაციის ელემენტები

პროდუქტის სახელი, აღწერა და ვარგისიანობის ვადა
ეტიკეტზე განთავსებული პროდუქტის სახელი და მოკლე აღწერა უნდა მოიცავდეს პროდუქტის ტიპს, გამოყენების მეთოდს და ვარგისიანობის ვადას. ეს და სხვ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია უნდა იყოს დატანილი ეტიკეტზე, თვითონ ინფორმაცია კი უნდა იყოს მარტივად გასაგები და სრულყოფილი როგორც მომხმარებლისათვის ასევე მარეგულირებელი ორგანოსთვის. მაგალითად, თუ პროდუქტი შეიცვას გლუტენს, ეს აუცილებლად უნდა იყოს აღნიშნული, რათა მომხმარებელს ჰქონდეს ინფორმაცია პროდუქტში არსებული ალერგენების შესახებ. ამასთან ერთად, მომხმარებელი ეტიკეტიდან ზუსტ ინფორმაციას უნდა იღებდეს პროდუქტის წარმოების თარიღსა და ვარგისიანობის ვადაზე.

ინგრედიენტები და მასალები
სურსათის პროდუქტის სპეციფიკაციაში დეტალურად არის აღწერილი გამოყენებული ინგრედიენტები და დანამატები. მაგალითად, თუ პროდუქტი არის დესერტი, სპეციფიკაციაში უნდა იყოს მითითებული, რა სახის შაქარი, ფქვილი, შოკოლადი ან სხვა ინგრედიენტები გამოიყენება. ასევე, მნიშვნელოვანია, რომ ყველა ინგრედიენტი იყოს სურსათის უვნებლობის სტანდარტების შესაბამისი, ნატურალური და უვნებელი.

ენერგეტიკული ღირებულება და ნუტრიციული ინფორმაცია
ამ ნაწილში მითითებულია, თუ რა რაოდენობის კალორიას შეიცავს პროდუქტი, მისი ძირითადი ქიმიური კომპონენტები (შაქარი, ცილები, ცხიმები, სოდის დონე და სხვ.). ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მათთვის, ვინც დაინტერესებულია წონის დაკლებით ან გარკვეული დიეტების დაცვით. მითითებული ნუტრიციული ინფორმაცია ეხმარება მომხმარებლებს აირჩიონ მათთვის შესაბამისი პროდუქტები და თავიდან აიცილონ ჯანმრთელობის პრობლემები.

სურსათის დამზადების პროცესი
ეს არის დეტალური აღწერა, თუ როგორ ხდება სურსათის დამზადება. საჭიროა, რომ პროცესში გათვალისწინებული იყოს შესაბამისი ჰიგიენის სტანდარტები, ტემპერატურის კონტროლი, დროისა და პირობების შესაბამისობა.

შეფუთვა და ეტიკეტირება
ყველა პროდუქტს ინდივიდუალური შეფუთვა უნდა ჰქონდეს თავისი საჭიროებებიდან გამომდინარე, რათა თავიდან ავიცილოთ დაბინძურება, გარემოს ზემოქმედება და პროდუქტის ვარგისიანობის დარღვევა არასწორი შენახვის პირობების გამო.
პროდუქტის ეტიკეტირებაში მითითებული უნდა იყოს ინგრედიენტები, ალერგენები, შენახვის პირობები და გამოყენების ინსტრუქცია.

ტრანსპორტირება და შენახვა
მნიშვნელოვანია, რომ სურსათის პროდუქტის ტრანსპორტირებისა და შენახვის პირობები შეესაბამებოდეს დადგენილებებს. მაგალითად, ზოგიერთი პროდუქტი, როგორიცაა რძე ან ნედლი ხორცი, უნდა იქნას შენახული გარკვეულ ტემპერატურაზე (ცივ და გრილ პირობებში) მთელი ჯაჭვის პროცესში.

ტესტირება
წარმოების პროცესში აუცილებელია სხვადასხვა ტესტის ჩატარება, რომელიც განსაზღვრავს პროდუქტის პოტენციურ საფრთხეებს. ეს შეიძლება იყოს მიკრობიოლოგიური ან ქიმიური ტესტები, რომლებიც დაგეხმარებათ დარწმუნდეთ, რომ პროდუქტი აკმაყოფილებს უვნებლობის ყველა სტანდარტს.

სურსათის უვნებლობა და შესაბამისი რეგულაციები

სურსათის პროდუქტების სპეციფიკაცია უნდა შეესაბამებოდეს ეროვნულ და საერთაშორისო რეგულაციებს, რომლებიც განკუთვნილია სურსათის უვნებლობის და ხარისხის უზრუნველსაყოფად. მაგალითად, ევროკავშირში არსებობს EU Regulation 178/2002, რომელიც ადგენს საერთო პრინციპებს და მოთხოვნებს სურსათის უვნებლობასთან დაკავშირებით. აშშ-ში  FDA (Food and Drug Administration)-ის წესები, რომელთა დაცვაც აუცილებელია. მსგავსი რეგულაციები მოიცავს სურსათის ტრანსპორტირების, შენახვის, ეტიკეტირების და შემოწმების მოთხოვნებს.

შეცდომები ეტიკეტირებაში და მათი სამართლებრივი შედეგები

ეტიკეტირებაში ერთმა შეცდომამაც კი, შესაძლოა გამოიწვიოს სერიოზული სამართლებრივი გართულებები. კანონმდებლობა, რომელიც სურსათის ეტიკეტირების სფეროს ეხება, ითვალისწინებს არა მხოლოდ შეცდომებს, არამედ უპასუხისმგებლო ქცევას, რაც შეიძლება დაკავშირებული იყოს შემდეგთან:

არასრული ან არასწორი ინფორმაცია
თუ პროდუქტის ეტიკეტზე არ არის მითითებული ზუსტი ინგრედიენტები, ალერგენები ან კალორიული ღირებულება, ამან შეიძლება გამოიწვიოს მომხმარებლის ჯანმრთელობის რისკი (მაგალითად, ალერგიული რეაქციები ან ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები). ამას შეუძლია სერიოზული პრობლემები შეუქმნას არა მხოლოდ მომხმარებლებს, არამედ იმ კომპანიებსაც, რომლებიც ასეთ პროდუქტებს აწარმოებენ და მიმოქცევაში უშვებენ. საქართველოში ეტიკეტირების წესების რეგულაცია ხდება 301 დადგენილებით.

ცრუ ინფორმაცია
ზოგიერთ შემთხვევაში, კომპანიები სურსათის ეტიკეტზე ბეჭდავენ გადაჭარბებული ან მცდარ ინფორმაციას. მაგალითად, თუ ეტიკეტზე შეიძლება მითითებული იყოს, რომ პროდუქტი არის  “მეცნიერების მიერ დამტკიცებული” ან “ექიმების მიერ რეკომენდირებული”. ასევე, იმ მიზნით, რომ მეტი პროდუქტი გაიყიდოს და მწარმოებელს ზარალი არ მიადგეს ვადაგასული საქონლის გამო, ხშირად ხდება პროდუქტის ვადების გაგრძელება.

სწორედ ამიტომ, ყველა მომხმარებელი უნდა ფლობდეს ინფორმაციას, თუ რა არის სურსათის ფალსიფიკაცია და რა საფრთხეებს შეიძლება გადავაწყდეთ მისი მოხმარებისას.

შეჯამება

პროდუქტის სპეციფიკაცია სურსათის უვნებლობის სფეროში კრიტიკულია როგორც მწარმოებლებისთვის, ისე მომხმარებლებისთვის.

ამ დოკუმენტში განსაზღვრული მოთხოვნები და პირობები უზრუნველჰყოფს, რომ სურსათმა არ მიაყენოს ზიანი მომხმარებლის ჯანმრთელობას.

სურსათის წარმოება და მისი უვნებლობის დაცვა ის სფეროებია, სადაც დეტალური კონტროლი და რეგულაციების დაცვა გადამწყვეტ როლს თამაშობს. ამიტომ, სურსათის პროდუქტის აღწერილობა არა მხოლოდ პროდუქტების ეფექტურობას, არამედ მომხმარებლების სიცოცხლესა და ჯანმრთელობასაც იცავს.

აღნიშნული მიზეზების გამო, აუცილებელია სურსათის კონტროლი შესაბამისი უწყებების მხრიდან, რათა თავიდან ავიცილოთ ჯანმრთელობის პრობლემები მომხმარებლებში.

Food Safety Alliance ყველა მომხმარებელს გირჩევთ, რომ პროდუქტის შეძენისას კარგად დააკვირდეთ მის ეტიკეტირებას, გაეცნოთ წარმოების თარიღს, შენახვის პირობებსა და ვარგისიანობის ვადას.